Charakterystyka/ morfologia

KOZIORÓG DĘBOSZ (Cerambyx cerdo Linnaeus, 1758)

Systematyka

rząd: chrząszcze (Coleoptera)

rodzina: kózkowate (Cerambycidae)

rodzaj: kozioróg (Cerambyx)

gatunek: kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo Linnaeus, 1758)

Charakterystyka/ morfologia

Należy do największych europejskich chrząszczy z rodziny Cerambycidae. Długość ciała u obu płci może przekraczać 60 mm. Głowa, przedplecze i pokrywy czarne, woskowane z połyskiem. Pokrywy ku wierzchołkowi stają się coraz jaśniejsze, aż do jasnobrunatnych, czerwonawo przeświecających. Wyraźnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy. Samce posiadają dłuższe czułki, prawie dwukrotnie względem długości ciała (do 1,7). U samic nie sięgają one poza pokrywy, które są zazwyczaj bardziej masywne niż u samców.

Biotop/ preferencje pokarmowe

W Polsce larwy kozioroga dębosza żerują na dębie szypułkowym i bezszypułkowym. Gatunek ten zamieszkuje prześwietlone dąbrowy, parki, przydrożne zadrzewienia i pojedyncze drzewa, czasem także pomnikowe. Preferuje stare, przynajmniej stuletnie, drzewa o ekspozycji południowej. Podczas intensywnego żerowania larw dochodzi do stopniowego  zamierania drzew żywicielskich.

Rozwój osobniczy

Cykl rozwojowy trwa 3-5 lat. W Polsce owady dorosłe spotykane są od połowy maja do początku września, z maksimum pojawu w czerwcu. Ruja trwa przez cały czerwiec. Obserwuje się większy udział samców w populacji.

Status gatunku

Kozioróg dębosz należy do gatunków wymierających. Z niektórych krajów europejskich już ustąpił. Dlatego, w Polsce i krajach sąsiednich, kozioróg dębosz objęty jest ochroną gatunkową a także programem Natura 2000. Jest gatunkiem indeksowanym w Czerwonej Księdze Bezkręgowców, a także na Światowej Czerwonej Liście IUCN, oraz objętym Konwencją Berneńską. Przyczyną wymierania gatunku jest zanik siedlisk jego bytowania. Jedną ze współczesnych, proponowanych form jego ochrony jest przenoszenie osobników dorosłych ze stanowisk na których jest pospolity, czy wręcz uchodzi za szkodnika, na miejsca nowe (introdukcja), lub te, które zamieszkiwał w przeszłości (reintrodukcja). W Polsce występowanie kozioroga dębosza zostało potwierdzone w wielu parkach narodowych, takich jak Białowieski, Bieszczadzki, Wielkopolski, Wigierski i Woliński, oraz w wielu rezerwatach przyrody. Problemem pozostają jego siedliska nie objęte żadną z obowiązujących form przyrody…

Autor: Paweł Niemiec

swiss replica watches www.gradeonewatch.com